Juliana (Stolberg) von Nassau Dillenberg (1506 - 1580)

• Juliana van Stolberg uit het Huis Stolberg, Duits: Juliana zu Stolberg (Stolberg,15 februari 1506 - Dillenburg,18 juni 1580),gravin van Nassau-Dillenburg, was de moeder van Willem van Oranje.

• Juliana was het vijfde kind van van Botho VIII zu Stolberg-Wernigerode en Anna von Eppstein-Königstein;er zouden er nog acht volgen.Juliana werd vernoemd naar Juliana van Nicomedië,een martelares wier naamdag op 16 februari wordt gevierd.

• Hoewel haar ouders lid waren van de Rooms-katholieke Kerk stonden zij open voor de nieuwe ideeën van de opkomende Reformatie.Een van Luthers aanhangers,Tileman Platner,werd door graaf Botho aangesteld als hofkapelaan en onderwijzer,waardoor Juliana een lutherse opvoeding genoot.

• Het gezin woonde afwisselend op de kastelen Stolberg en Wernigerode in Saksen-Anhalt en op kasteel Hohnstein in het Graafschap Hohnstein, kastelen in de gebieden waarover Juliana’s vader regent was.

• Op haar dertiende werd Juliana samen met andere broers en zussen naar het hof van graaf Eberhard van Königstein,de broer van Juliana’s moeder,gezonden om daar verder te worden opgevoed.Tevens kon men vanuit deze omgeving op zoek gaan naar een geschikte huwelijkskandidaat voor Juliana.

• In 1520 werd vastgelegd,dat Juliana zou trouwen met graaf Filips II van Hanau-Münzenberg.De huwelijksvoltrekking vond echter pas plaats op 27 januari 1523 in Hanau.Vlak voor de geboorte van hun vijfde kind, Juliana, overleed haar man Filips II plotseling op 28 maart 1529. Om de hoogzwangere Juliana te ontzien, werd hij de volgende dag al begraven. Zo bleef Juliana als jonge weduwe – ze was 24 jaar oud – alleen achter met vier kleine kinderen. Twee jaar later, op 20 september 1531, trouwde zij met een van de voogden van haar kinderen, de twintig jaar oudere weduwnaar Willem ‘de Rijke’ van Nassau, een man die de lutherse ideeën was toegedaan en in dat opzicht kennelijk in Juliana een geschikte echtgenote zag.Zij trok bij hem in op zijn slot Dillenburg.Ze zou er tot aan haar dood,bijna vijftig jaar later, blijven wonen.Tussen 1533 en 1550 schonk zij er het leven aan nog eens twaalf kinderen: vijf zoons en zeven dochters,van wie slechts één kind (een meisje) jong zou sterven. Juliana van Stolberg was dus van haar 18de tot haar 45ste vrijwel continu zwanger, met slechts een korte onderbreking gedurende haar twee jaar durende weduwschap(1529-1531). In haar huishouden moet het gewemeld hebben van de opgroeiende kinderen, want afgezien van haar eigen kinderen had zij twee stiefkinderen en tal van neven en nichten (‘pleegkinderen’ in huis die voor hun opvoeding naar Dillenburg werden gestuurd. De oudste zoon uit haar tweede huwelijk, Willem, erfde in 1544 het soevereine prinsdom Oranje en werd vanwege deze rijke erfenis naar Brussel gestuurd om daar aan het hof van Maria van Hongarije als een goed katholiek hoveling te worden opgevoed. Niets wijst erop dat de lutherse Juliana en Willem zich tegen deze gedwongen verandering van godsdienst van hun oudste zoon hebben verzet.

• Op 29 september 1531 hertrouwde Juliana op kasteel Königstein met Willem de Rijke,graaf van Nassau-Dillenburg.Deze Willem was de voogd geweest van haar eerste echtgenoot.Willem zelf was al getrouwd geweest met Walburga van Egmont,bij wie hij twee kinderen had: Elisabeth (reeds in 1524 overleden) en Magdalena (1522 - 1567).Uit Juliana’s huwelijk met Willem werden twaalf kinderen geboren

• Juliana toonde zich al vroeg een aanhanger van het protestantisme: eerst van de Lutherse, later van de calvinistische leer. Het afstaan van haar zoon Willem uit haar tweede huwelijk aan het hof van keizer Karel V in Brussel viel haar zwaar, aangezien zij op de hoogte was van de vervolgingen waaraan protestanten in de Nederlanden bloot stonden. Dat Willem aan het Brusselse hof door Maria van Hongarije Rooms-katholiek zou worden opgevoed, vormde echter geen reden voor slechte familiebanden.

• Toen rond 1566 definitief een opstand uitbrak in de Nederlanden, besloot zij onmiddellijk haar strijdende zonen in daad en raad bij te staan. Bekend van haar zijn de verschillende brieven die zij stuurde,waarin zij haar zonen opriep te vertrouwen op de Heer en zich niet in te laten met onzedelijkheid, dronkenschap en vloeken.Zij schreef aan hem onder andere:„Ik heb met een bezwaard gemoed gehoord dat het krijgsvolk met vloeken zulk een slecht en goddeloos leven leidt. Ik vrees dat Gods toorn over de ganse christenheid zal gaan, want waar men ook heenziet, het is al ijdel,moedwillig en goddeloos leven.Ook steunde zij haar zonen financieel in de strijd tegen de troepen van Alva,hoewel deze op een nederlaag uitliep.Door deze opstand verloor Juliana tijdens haar leven drie van haar zonen: Lodewijk en Hendrik sneuvelden tijdens de Slag op de Mookerheide en Adolf sneuvelde in de Slag bij Heiligerlee (1568).

• In 1559 overleed Willem de Rijke.Juliana’s tweede zoon, Jan,die enkele maanden daarvoor in het huwelijk was getreden,volgde zijn vader op als regerend graaf van Nassau.Toch bleef Juliana op het familieslot.Wel ging zij geregeld op reis:ze bezocht haar kinderen en kleinkinderen in onder meer Hanau,Breda,Meurs en kasteel Bergh,maar ook reisde zij in 1560 en 1564 naar kuuroorden om zich te laten behandelen voor graveel(nier- of galstenen).Jan van Nassau bevorderde aanvankelijk met steun van zijn moeder het lutheranisme in zijn graafschap, maar in 1573 ging hij over tot het calvinisme.Juliana volgde hem daarin pas in 1577.

• Tijdens de laatste jaren van haar leven had Juliana te maken met oogproblemen en vele pijnen, waardoor het schrijven van brieven voor haar onmogelijk werd. Twee dagen voor haar dood vertrouwde ze reeds aan een adviseur van Willem van Oranje toe, dat ze uitzag naar het naderende einde.

• Op 18 juni 1580 overleed Juliana van Stolberg. Op 24 juni 1580 werd haar lichaam bijgezet in het familiegraf van de Nassaus in de Evangelische Stadskerk te Dillenburg.

• Toen ze stierf was zij grootmoeder en overgrootmoeder van 160 nakomelingen,waarmee zij beschouwd werd als de stammoeder van vele Europese vorstenhuizen.

• Ondanks dat zij de moeder was van Willem van Oranje raakte Juliana in de vergetelheid.Pas laat in de 19e eeuw kwamen er publicaties over haar leven waarmee haar belang voor de Oranje-dynastie werd onderstreept.Mede door deze heropleving vernoemde koningin Wilhelmina haar dochter in 1909 naar de stammoeder van het geslacht.In 1927 (op de 18e verjaardag van de latere koningin Juliana)werd in Den Haag ter ere van haar en vijf van haar zonen uit het tweede huwelijk een standbeeld onthuld.In 2006 werd de 500e geboortedag van Juliana van Stolberg in Duitsland herdacht.

Sources

• 200 jaar koninkrijk der Nederlanden - Arnout van Cruyningen
• ws van oranje
• wikipedia

• given name: Juliana zu Stolberg Wernigerode
• Birth: Date: 15 FEB 1506 place: Stolberg,Germany
• Death: Date: 18 JUN 1580 Place:Dillenburg,Germany
• The family lived alternately in the castles Stolberg and Wernigerode in Saxony-Anhalt and in the County of Hohnstein Hohnstein castle ,castles in the areas in which Juliana's father was raining .
• When she died she was grandmother and great-grandmother of 160 offspring , which is why she is regarded as the progenitor of many European royal houses
• Although she was the mother of William of Orange people seemed to forget about her.Only late in the 19th century there were publications about her life and of its interest for the Orange dynasty.Also due to this revival Queen Wilhelmina named her daughter in 1909 after the matriarch Juliana.In 1927(on the 18th anniversary of the late queen Juliana) in The Hague in honor of her and five of her sons a statue was revealed.In 2006 the 500th birthday of Juliana Stolberg was commemorated in Germany.
• In 1520 was decided that Juliana would marry Count Philip II of Hanau-Münzenberg.The ceremony, however,happened on January 27,1523 in Hanau.Short before the birth of their fifth child,Juliana,her husband Philip II died suddenly at 28 March 1529.In order to spare the pregnant Juliana,he was buried the next day .So remained Juliana as a young widow ,she was 24 years old,alone with four small children.Two years later,on September 20,1531,she married one of the guardians of her children,the twenty year older widower William "the Rich" of Nassaua,who was Lutheran and in that aspect Juliana would be appropriate to become his wife .She moved in with him in his final Dillenburg.She would stay there until her death,nearly fifty years later.Between 1533 and 1550 she gave birth to another twelve children:five sons and seven daughters,of whom only one child(a girl) died young .Juliana Stolberg would therefore ,from her 18th to her 45th,have been pregnant almost continuously, with only a brief interruption during her two years of widowhood (1529-1531) .In her household it must have swarmed of children,because ,apart from her own children she also had two stepchildren and numerous cousins ​(foster children) at home ,that for their upbringing were sent to Dillenburg.The eldest son from her second marriage,William,inherited in 1544 the sovereign principality of Orange and was sent,because of this rich heritage to Brussels to be raised there, at the court of Mary of Hungary, as a good Catholic courtier.Nothing indicates that the Lutheran Juliana and Willem have done something against this forced change of religion their eldest son. So they probably were accepting it .